Het ‘waterhart’ van het 650 ha grote recreatiegebied Het Twiske is de Stootersplas. Deze 30 meter diepe plas is ontstaan door zandwinning voor de aanleg van het Coenplein.
Het waterniveau van de Stootersplas ligt zomers op -1.80 m N.A.P. en in de winterperiode op -1.60 m N.A.P. De molen bemaalt het hele Twiske, dus ook de Stootersplas. De plas wordt richting de molen afgesloten door middel van een stuw, aangezien het waterpeil bij de molen veel lager is dan het peil van de Stootersplas.

De afgelopen 40 jaar heeft zich langs de randen van de Stootersplas mooie natuur ontwikkeld. In de winter vertoeven duizenden smienten op de plas. Vanaf de Twiskehaven kan er goed gezeild en gekanood worden en natuurlijk wordt er ook veel gezwommen.

De stuw is gebouwd in 1980. Nu, 35 jaar later, is de stuw aan renovatie toe. Tussen half augustus en half september vinden de werkzaamheden plaats en omdat het eindresultaat direct gevolgen heeft voor de Twiskemolen, besteden we hier extra aandacht aan.

Hoe werkte de stuw

Bij regenval stijgt het peil in de plas. Een schuif in de stuw werd indien nodig deels opengedraaid. Het teveel aan water stroomde via een moerasachtig overstroomgebied richting molen. Omdat de schuif aan de onderzijde water doorliet, moest de schuif ook weer tijdig dicht gedraaid worden (anders zou er wel eens veel te veel water uit de plas kunnen wegstromen).

De nieuwe situatie

De schuifklep in de stuw wordt vervangen door een waaierklep. Het grote voordeel van deze klep is dat de ingestelde klephoogte er voor zorgt dat de Stootersplas altijd op peil blijft (het overtollige regenwater stroomt vanzelf over de rand van de klep richting molen).

Op de tekeningen hieronder is ook te zien dat zich onder de brug een verzamelbak (=kuip) bevond, waar het overtollige water zich verzamelde en vervolgens via 3 betonplaten verspreidde over moerasachtig rietveld. De verzamelbak was in slechte staat. In opdracht van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier wordt de situatie onder de brug aangepast. De brug zelf is eigendom van recreatieschap Twiske-Waterland en de opdracht voor renovatie van de draagconstructie van de brug ligt dan ook bij het recreatieschap.

Als de nieuwe stuw met waaierklep half september gereed is, zal dit zeker voordelig zijn voor de Twiskemolen; wanneer het regent, zal niet alleen meer het overtollige water uit de rest van Het Twiske door de molen weggemalen worden, maar ook direct het teveel aan regenwater van de Stootersplas.

Illustraties: K. de Vree